Voor allochtone mannen, die niet mee-emancipeerden met hun vrouwen, komt er een project mannenemancipatie. De van oorsprong Turkse Perihan Utlu ontwikkelde met haar bedrijfje Vizyon – management in culturele diversiteit – in samenwerking met Movisie – expertisecentrum voor maatschappelijke ontwikkeling – het projectplan ‘emancipatie en maatschappelijke activering van allochtone mannen’, dat vandaag in aanwezigheid van minister Plasterk van emancipatie wordt gepresenteerd.
In 1985 werkte Perihan Utlu in een gezondheidscentrum in het Amsterdamse stadsdeel Bos en Lommer. Twintig jaar later, toen ze actief was in een vrouwenproject in Zeeburg, voelde ze zich teruggezet in de tijd.
‘Ik hoorde van een Marokkaanse vrouw die een cursus wilde doen, maar hemel en aarde moest bewegen om haar werkloze man over te halen een ochtendje in de week op de kinderen te passen. Er zijn miljoenen euro’s aan allerlei projecten voor allochtone vrouwen besteed, maar het bleek dweilen met de kraan open. Het is al die jaren niet gelukt de Turkse en Marokkaanse mannen mee te krijgen in het emancipatieproces’, aldus Utlu.
Het hoofddoel van Utlu’s project is het verminderen van het sociale isolement en het verhogen van het zelfrespect van allochtone mannen. Dit moet leiden tot ‘actieve participatie in de maatschappij, een positief effect op de genderverhoudingen en de positie van de vrouw in het gezin én een betere invulling van de vaderrol, zodat ook de ontwikkelingskansen van de kinderen worden vergroot’, zo staat in het projectplan.
_’Door alle problemen ontstaan er thuis spanningen’_
_Said el Aouti woont 19 jaar in Nederland, eerst in Slotervaart, nu in Osdorp. Hij heeft twee kinderen. ‘Ik ben werkloos en druk op zoek naar een baan. Dit voelt niet goed. Als ik tussen de middag op het schoolplein op mijn kinderen sta te wachten, tussen allemaal moeders in, voel ik me niet op mijn gemak. Ik heb het gevoel dat ik zo geen goed voorbeeld voor mijn kinderen ben. Een man in het huis, voelt als een puist op je rug. Dat is een Marokkaans gezegde. Het klopt. Ik ben te veel thuis, heb te veel problemen in mijn hoofd. En ik geef eerlijk toe: dat geeft spanningen. Ik neem thuis wat taken van mijn vrouw over, zodat zij naar koffieochtenden of een cursus kan. Voor mannen tussen de 30 en 60 jaar is er niet zoveel. Dat is een vergeten groep. Veel mannen waar ik nu mee omga, zijn gepensioneerd. Zij hebben hun rust verdiend. Ik nog niet. Ik ben op zoek naar een baan of iets anders waarmee ik me nuttig kan maken. Daar hoop ik door de training ook zicht op te krijgen’._
Uit onderzoek blijkt dat veel immigranten uit de eerste generatie nu thuis zitten, gepensioneerd, versleten of werkloos, en vaak slecht geïntegreerd. ‘Zij voelen zich als oud vuil aan de kant gezet. Nu hun vrouwen buitenshuis wel actief worden, moeten we uitkijken dat het straks, achter de voordeur, niet verschrikkelijk uit de hand loopt’, zei Dick Glastra van Loon van stichting Eigenwijks in het Amsterdamse Slotervaart eerder al in deze krant.
_’Vroeger was ik gewoon de baas’_
_Abdeslam Ulichki woont al 45 jaar in Nederland, heeft drie kinderen en drie kleinkinderen. ‘Vroeger was het anders. Toen was ik gewoon de baas. Nu zijn er twee kapiteins op ons schip. Veel vaders van de eerste generatie zouden het liefst naar Marokko teruggaan. Ik ga uiteindelijk ook terug… in een kist. We krijgen onze vrouwen niet mee. Op z’n hoogst twee maanden, voor vakantie. Maar dan willen ze weer terug naar hun kinderen en kleinkinderen. We blijven dus hier. Ik ben voor zestig, zeventig procent geïntegreerd. De rest lukt niet zo. Maar wat wil je? Vroeger hoorde ik in de flats om me heen Nederlands. Nu alles behalve Nederlands. En dus wil ik verder integreren. Ik hoop via deze training weer contact te krijgen met Nederlanders. En ik wil andere vaders helpen. Ik zie wat er allemaal fout gaat. Nu in Slotervaart, maar ook in Osdorp wordt het gevaarlijk. Alle vaders houden van hun kinderen, maar opvoeden is net als politiek. Je moet met je kinderen praten, praten en nog eens praten. Sommige vaders zijn helaas geen goede politici’._
‘Steeds weer krijgen we de klacht van vrouwen dat de emancipatie van hun mannen te weinig aandacht krijgt en dat hele gezinnen daardoor worden geremd. Elk woord Nederlands dat hun vrouwen leren betekent voor de mannen geen stilstand maar achteruitgang’, zegt Utlu.
‘Deze mannen leven in een klein cirkeltje van gezin, moskee, theehuis. De rest is de boze buitenwereld. Met dat idee proberen ze hun vrouwen en kinderen overal voor te beschermen. Ze worden onbedoeld en ongewild politieagenten in hun eigen huis. Ze houden hun vrouwen het liefst binnen, ze willen dat hun kinderen meegaan naar de moskee of het theehuis, in plaats van de disco. Die kinderen moeten gaan liegen en bedriegen om hetzelfde te kunnen als hun vrienden. En zo gaat het van kwaad tot erger. Tot psychisch en lichamelijk geweld aan toe’.
De mannen moeten emanciperen en in trainingen dat nutteloze gevoel, het slachtoffer-denken van zich af zetten. Utlu: ‘In de eerste bijeenkomst mogen ze klagen. Over discriminatie, over de media, over het politieke klimaat. Maar daarna gaan we echt aan de slag. We gaan zinvolle tijdsbesteding voor ze zoeken. Met wat meer verantwoordelijkheid, zelfvertrouwen en gevoel voor eigenwaarde worden ze ook weer betere echtgenoten en vaders’.
