Hulpverleners en vrijwilligers die iets willen betekenen voor biculturele LHBT’s moeten niet te snel willen aansturen op een ‘Nederlandse’ publieke coming-out. Biculturele LHBT’s ontwikkelen namelijk vaak subtiele strategieën om zichzelf te kunnen zijn en eigen keuzes te maken op het gebied van liefde en seksualiteit. Dit blijkt uit het rapport Biculturele LHBT’s aan het woord over hun doen en laten, een literatuuronderzoek van Kennisplatform Integratie & Samenleving.
“Vaak wordt gedacht dat als je niet helemaal uit de kast bent, je niet echt een tevreden en gelukkig leven kan leiden”, zegt onderzoeker Marian van der Klein. Binnen de Turks-Nederlandse gemeenschap lijkt er, volgens het onderzoek, de meeste ruimte te zijn voor een coming-out.
Voor het onderzoek bestudeerde Van der Klein en haar collega’s in totaal 400 artikelen over en interviews met biculturele LHBT’s die verschenen tussen 1975 en 2015. Hierin gingen ze op zoek naar culturele patronen en individuele eigenheid. Alle informatie is vervolgens samengevat in één factsheet met informatie over alle biculturele LHBT’s en drie brochures die specifiek ingaan op doen en laten van Turks-, Marokkaans- en Surinaams-Nederlandse LHBT’s.
Zie HIER voor het downloaden van het factsheet en de drie brochures.
Steun van moeders en zussen
De coming-out van veel biculturele LHBT’s gaat vaak met kleine stapjes. Een publieke strategie, zoals het meevaren tijdens de Canal Parade op de Amsterdam Gay Pride, komt ook, maar minder vaak voor.
“Als bij familiebezoek in Turkije niemand meer aan een Turks-Nederlandse lesbienne vraagt wanneer ze nou toch gaat trouwen en kinderen gaat krijgen, kan zij dat zien als een teken dat ze niet verstoten, maar geaccepteerd wordt”, zegt Van der Klein. “Vanuit een westers Nederlands perspectief denkt men al gauw: waar je niet over kan praten, dat wordt doodgezwegen. Maar dat is niet per definitie zo.”
Hulpverleners moeten voor algemeenheden waken. “Belangrijk is om te kijken naar het individu, hij/zij kan het beste aangeven welke accenten in de cultuur belangrijk zijn.” Een bondgenoot binnen de familie (of binnen de gemeenschap) kan ook helpen. LHBT’s noemen moeders en zussen vaak als steunpilaar.
Geproblematiseerd in de media
De situatie van biculturele LHBT’s wordt in de media vaak geproblematiseerd, stelt de onderzoeker. Voor een groot deel terecht, vindt zij, want er zijn vaak taboes rond homoseksualiteit en de acceptatiegraad ligt over het algemeen lager dan het gemiddelde in Nederland. Tegelijkertijd varen er Turks-, Marokkaans- en Surinaams-Nederlandse boten mee in de Canal Parade van de Amsterdam Gay Parade, maken acteurs toneelvoorstellingen over dit thema en verschijnt er met enige regelmaat een autobiografie van een biculturele LHBT.
Meer ruimte voor Turkse Nederlanders
Uit het verzamelde materiaal komt het beeld naar voren dat er binnen de Turks-Nederlandse gemeenschap de meeste ruimte is voor LHBT’s om verschillende strategieën te kunnen toepassen. “Er zijn voorbeelden van lesbiennes en homo’s die al op 13-jarige leeftijd een gesprek met hun ouders beginnen.”
De nadruk op de economische zelfstandigheid binnen de Turks-Nederlandse gemeenschap maakt dat vrouwen meer vrijheid hebben, ook op het gebied van liefde en seksuele identiteit. Daarnaast zijn er in de verhalen van Turks-Nederlandse LHBT’s ook met regelmaat progressieve vaders aanwezig; vaker dan in de interviews met Marokkaans-Nederlandse LHBT’s waar vaders zonder uitzondering een conservatieve macht vormen.
Zelfacceptatie het belangrijkste voor coming-out
Een (goede) opleiding, werk (inkomen) en een loyale vriendenkring maken het voor alle biculturele LHBT’s makkelijker om een zelfstandig leven te leiden.
“Zelfacceptatie is uiteindelijk de allerbelangrijkste factor”, zegt Van der Klein. “LHBT’s die zichzelf accepteren, staan vrijer in het leven dan degenen die dat niet doen. Als de gemeenschap of hun gezin intolerant staat ten opzichte van homoseksualiteit, kan het helpen om afstand te nemen: letterlijk en figuurlijk. Natuurlijk is niet alles ‘hosanna’, maar weggaan en een eigen gemeenschap kiezen, loopt meestal niet dramatisch af.”
[Bron/Illustraties: Kennisplatform Integratie & Samenleving]
Zie ook: NRC – Ze komen niet zomaar uit de kast
Het COC vecht voor LHBT-rechten. Vecht mee!
