Een nieuw kabinet moet een einde maken aan verplichte geslachtsregistratie door de overheid. Dat schrijven Tanja Ineke en Philip Tijsma van het COC in NRC Handelsblad op de ochtend van de Canal Parade van Pride Amsterdam.
Weg met geslachtsregistratie
‘M/V’. Man of vrouw. Het onderscheid komt op zoveel plekken terug dat het nauwelijks nog opvalt. Het staat in je paspoort, op je identiteitskaart, op brieven van de overheid. Zelfs bij het ophalen van grofvuil moet je soms invullen of je man of vrouw bent. Voor de meeste mensen is dat vanzelfsprekend. Een flinke groep Nederlanders voelt verplichte geslachtsregistratie echter als ‘bureaucratisch geweld’.
Neem nou gendernonconforme mensen, die zich niet thuis voelen in het hokje ‘man’ of ‘vrouw’. Het gaat dan om bijna één op de twintig Nederlanders, 4 procent van de bevolking. Zij staan zaterdag trots en zichtbaar op de COC-boot bij Pride Amsterdam. Selm is zo iemand. Op Schiphol vroeg Selm vriendelijk om gefouilleerd te worden door een vrouw. De douanier weigerde beslist: ‘in uw paspoort staat dat u een man bent.’ Of Jo, die bij de douane altijd uit de rij wordt gepikt omdat zijn verschijning niet overeen zou komen met het geslacht in zijn paspoort.
Ook voor transgenders kan geslachtsregistratie problemen opleveren, vooral als ze in transitie zijn van man naar vrouw of andersom. Sabrina wordt bijvoorbeeld in het ziekenhuis regelmatig opgeroepen als ‘meneer’. Kan je je voorstellen hoe het voelt als je dan als vrouw moet opstaan in een volle wachtkamer? Of Jonathan, die zich moet legitimeren bij het bestellen van een alcoholische consumptie. De barkeeper ziet een ‘v’ in zijn paspoort en roept naar de andere klanten: ‘kijk nou, het is een meisje!’
Verplichte geslachtsregistratie is het ingrijpendst voor mensen met een intersekseconditie. Zij worden geboren met geslachtskenmerken die verschillen van wat meestal wordt verstaan onder man of vrouw. Ouders van intersekse kinderen voelen vaak enorme druk om hun kindje bij de burgerlijke stand aan te geven als jongen óf meisje. Soms besluiten ze dan zonder medische noodzaak om de geslachtskenmerken van hun kind chirurgisch te laten aanpassen aan jongen of meisje. Dat zijn operaties waar volwassen intersekse personen vaak met veel verdriet op terug kijken, bijvoorbeeld omdat voor het verkeerde geslacht is gekozen.
Geslachtsregistratie leidt dus voor veel mensen tot problemen, terwijl het onnodig en achterhaald is. De overheid behandelt mannen en vrouwen toch gelijk? En wat gaat het de autoriteiten aan wat er in je ondergoed zit?
Wij roepen de onderhandelaars voor een nieuw kabinet daarom op om een einde te maken aan verplichte geslachtsregistratie. Zorg er minimaal voor dat iedereen die dat wil de ‘M’ of ‘V’ in z’n paspoort kan laten doorhalen met een neutrale ‘X’. Dat kan bijvoorbeeld al in Nieuw Zeeland.
Er is natuurlijk méér nodig om het leven prettiger en eenvoudiger te maken voor mensen die zich niet thuis voelen in het hokje man of vrouw. Wat meer begrip en acceptatie bijvoorbeeld. Sensitieve gemeenten als Amsterdam, die hun burgers aanspreken als ‘mensen’ in plaats van als ‘dames en heren’. Gemeenten als Utrecht en Arnhem die zorgen voor genderneutrale toiletten.
Mooie stapjes. Wat ons betreft is het nu echt tijd voor de grote stap: weg met de verplichte geslachtsregistratie!
Tanja Ineke is voorzitter van COC Nederland | Philip Tijsma is voorzitter van COC’s landelijke werkgroep politiek.
[Bron: COC NL, NRC – Foto: COC NL/PhT]
