Op maandag 21 januari 2019 is het precies 50 jaar geleden dat op het Binnenhof in Den Haag de eerste LHBTI-demonstratie in ons land en in Europa plaatsvond. Het protest was gericht tegen het discriminerende artikel 248bis van het Wetboek van Strafrecht.
“We hebben sindsdien veel bereikt”, vindt COC-voorzitter Astrid Oosenbrug. “En er is nog veel om samen de schouders onder te zetten.”
“De acceptatie is enorm toegenomen en onze rechten zijn veel beter geregeld. In de jaren zestig moest veertig procent van de Nederlanders niks van homo’s hebben, nu is dat minder dan tien procent. Er kwam een einde aan de strafbaarheid, discriminatie werd verboden, het huwelijk werd opengesteld en scholen moeten acceptatie bevorderen. Dat zijn prachtige resultaten.”
Tegelijkertijd zijn er volgens Oosenbrug ook nog forse uitdagingen. “Op scholen is ‘homo’ nog altijd het meest gebruikte scheldwoord, mensen vinden zoenende mannen aanstootgevend, LHBTI’s krijgen te maken met fysiek of verbaal geweld en de emancipatie van transgender en intersekse personen blijft achter.’
Oosenbrug pleit voor een expliciet verbod op LHBTI-discriminatie in de Grondwet, om zo de wettelijke verworvenheden van de afgelopen decennia te borgen. ‘Maak daar snel werk van’, is haar oproep aan regering en Tweede Kamer.
248bis
De demonstratie op 21 januari 1969 was gericht tegen het oude artikel 248bis van het Wetboek van Strafrecht. Volgens dat artikel waren homoseksuele contacten tussen 16 en 21 jaar strafbaar, terwijl dat niet gold voor heteroseksuele contacten. Het artikel werd afgeschaft in 1971.
Op grond van artikel 248bis zijn iets meer dan 5000 mensen vervolgd en ongeveer de helft daarvan veroordeeld tot gevangenisstraf. De zedenpolitie maakte het leven van homo’s, lesbiennes en biseksuelen moeilijk, terwijl die niets hadden misdaan. Mensen konden een baan bij de overheid wel vergeten.
Het COC wil dat de Nederlandse overheid, net als bijvoorbeeld de Britse, schoon schip maakt en een onderzoek start naar de vervolging op grond van 248bis en het handelen van de zedenpolitie. Minister Kajsa Ollongren (BZK) wil vooralsnog alleen de zogenaamde ‘homolijsten‘ van de overheid onderzoeken.
Het protest van 21 januari 1969 werd georganiseerd door de Federatie Studenten Werkgroepen Homoseksualiteit (FSWH) en Jeugd- en Jongerencentrum De Ruimte. De demonstratie vond plaats enkele maanden voor de Stonewall-rellen in New York (28 juni 1969), die vaak worden beschouwd als het begin van de moderne LHBTI-beweging.
Joke Swiebel, destijds één van de initiatiefnemers van de demonstratie op het Binnenhof, houdt op 21 januari 2019 in Amsterdam een lezing over de ontwikkelingen sinds 1969.
[Bron: COC NL – Foto Homodemonstratie Binnenhof: CC-Nationaal Archief/Anefo/Jack de Nijs]
Het COC steunt LHBTI’s – Steun jij het COC?
